Քնի բժշկության եվ քնի հետազոտման արդի վիճակը եվ ապագա հնարավորությունները Հայաստանում
Խաչատրյան Ս.Գ.,1,2,3 Իսայան Մ.Ա.,1,2 Հովակիմյան Հ.Ա.,1,2 Դելեանու Օ.,3,4,5 Կորոստովցևա Լ.,3,6 Ֆերբրեքեն Յ.,3,7 Վան դեր Վերֆ Ի.,3,8 Բազարչյան Ա.Ա.,9 Գնիդովեկ-Ստրաժիսար Բ.10
1 Քնի խանգարումների հայկական ասոցիացիա, Երևան, Հայաստան:2 ՀՀ ԱՆ Առողջապահության ազգային ինստիտուտի նյարդաբանության և նեյրովիրաբուժության ամբիոն, Երևան, Հայաստան:3 Գործադիր կոմիտե, Քնի հետազոտման եվրոպական միության Քնի ազգային միությունների ասամբլեա:4 Carol Davila-ի անվան Բժշկության և դեղագործության համալասարան, Բուխարեստ, Ռումինիա: 5 M. Nasta-ի անվան Պնևմոֆթիզիոլոգիայի ինստիտուտ, Բուխարեստ, Ռումինիա:6 Ալմազովի ազգային գիտահետազոտական կենտրոն, Սանկտ-Պետերբուրգ, Ռուսաստան:7 Քնի խանգարումների մուլտիդիսցիպլինար կենտրոն, Անտվերպենի համալսարանական հիվանդանոց և Անտվերպենի համալասարան, Անտվերպեն, Բելգիա:8 Անատոմիայի և նեյրոգիտությունների ամբիոն, Amsterdam UMC, Ամստերդամի Vrije համալսարան, Ամստերդամի նեյրոգիտության կենտրոն, Ամստերդամ, Նիդերլանդներ:9 ՀՀ ԱՆ Առողջապահության ազգային ինստիտուտ, Երևան, Հայաստան:10 Մանկաբուժության ամբիոն, Ցելեի հիվանդանոց, Ցելե, Սլովենիա:
ABSTRACT
Այս հոդվածն իրենից ներկայացնում է 2019 թվականի հոկտեմբերի 10-ին ՀՀ ԱՆ Առողջապահության ազգային ինստիտուտում կայացած հատուկ կլոր-սեղան քննարկման արդյունքում ձեռք բերված հիմնական գաղափարների, առաջարկությունների, համաձայնությունների և եզրահանգումների համառոտ ակնարկ և ամփոփում, Քնի խանգարումների հայկական ասոցիացիայի (ՔԽՀԱ), Քնի հետազոտման եվրոպական միության (ESRS/ՔՀԵՄ) Քնի ազգային միությունների ասամբլեայի (ANSS/ՔԱՄԱ) գործադիր կոմիտեի անդամների մասնակցությամբ։ Որպես ՔԱՄԱ «Սահմաններից անդին» նախագծի պիլոտային ծրագիր, այս քննարկման նպատակն էր բացահայտել քնի բժշկության ոլորտում ներկայիս պահանջները և հավաքագրել Հայաստանում այս կարևոր ոլորտի ապագա մուլտիդիսցիպլինար զարգացումը խթանող խորհուրդները։ Սույն հոդվածը կծառայի որպես ուղղորդիչ կետ Հայաստանում քնի բժշկության շուրջ հետագա համագործակցությունների համար։ Հիմնվելով այս պիլոտային ծրագրի գնահատման վրա՝ ՔԱՄԱ-ն կձևակերպի և կբարելավի «Սահմաններից անդին» նախագիծը, այն եվրոպական այլ երկրներում կիրառելու համար։
Keywords: Հայաստան, քուն, քնի բժշկություն, քնի հետազոտում, դիրքորոշում, ANSS, ESRS, ՔԽՀԱ